Relativiteit

Als je jong bent, ik schreef er op dit blog al eens eerder iets over, voel je je onkwetsbaar. In de meeste gevallen lijkt dat ook zo. Jeugd en goede gezondheid beschermen je vaak tegen al te grote kwalen. De kans op iets ellendigs is relatief klein.  En dat is maar goed ook. Zelf mag ik me verheugen in een relatief goede conditie en gezondheid. Maar ik weet en besef als geen ander dat dit zo maar van het ene op het andere moment kan veranderen. Narigheid en ellende kunnen zo plotseling toeslaan als de bliksem en dan is het over en uit met jouw persoonlijke comfortabale leventje. We kennen allemaal voorbeelden van het uit evenwicht brengen van een leven zonder zorgen. Onlangs werden wij geconfronteerd met een paar voorbeelden in de nabije omgeving.

Ziekte, behandeling, gevecht, narigheid, druk op de prive-ketel. Op afstand bekeken valt alles mee, maar als je er enig gevoel mee of bij hebt komt het vaak aan als een m0kerslag. Meer voor de lijdende voorwerpen zelf, we spreken niet over een griepje of verkoudheid, maar ook voor hen die om de gekwetsten heen leven of wonen. Je wilt zo graag de juiste woorden spreken of schrijven, in veel gevallen lukt dat niet. Het liefst wil je al die getroffen mensen omarmen, knuffelen, strelen opdat ze voelen dat je met hen te doen hebt en natuurlijk alle goeds wenst voor nu en in de toekomst. Maar je snapt ook wel dat als je het eens vanuit je jezelf bekijkt, jij een gebrek aan horizon zeker zou ervaren en dat alles wat je normaal zo belangrijk vindt ineens volstrekt relatief geworden is.

Immers, je wordt op jezelf terug geworpen, moet overeind zien te blijven, alle ellende die behoort bij het ziekteproces en de behandelingen, in je eentje ondergaan. Ik weet nog goed hoe dat was toen ik een paar jaar geleden ineens een kwaaltje had dat accute medische hulp vroeg en de daaraan voorafgaande onderzoeken als verschrikkelijk onderging. Uit mijn evenwicht gebracht, mijn zekerheden (..) vervlogen, en steeds die er voor in de plaats komende onzekerheid. Na de echt nodige medische ingreep leek het snel te verdwijnen uit het gestel allemaal, maar dat is slechts schijn. Verborgen onder een heel dun laagje zelf opgebrachte aarde liggen de herinneringen begraven.  Juist die narigheid van naasten en vrienden doet al dat stof op je eigen herinneringen wegwaaien als zand aan het strand in een grote storm.  Spiegelreflectie krijgt ineens toegang tot je eigen denken, twijfels over je eigen gezondheid knagen plotsklaps aan dat stoere machogedrag of je het nu wilt of niet. Het jaar 2014 is dus niet zo best begonnen. Alsof ouder worden ineens niet meer zo leuk is, je denkt als je jong bent dat je altijd zo gezond en onkwetsbaar zult blijven. Illusie beste (en vooral jonge) mensen. Dus geniet, van elke dag, en bedenk dat je gewoon zoveel lol moet maken in het nu dat je er morgen op kunt teren. Wat je niet hebt gedaan kan morgen zo maar leiden tot de verzuchting ‘had ik maar…’. Lijkt me zo spijtig…..

Advertenties

Advies

Naast ons schoof een echtpaar aan de tafel die een meter verderop stond. De wat kwetsbare man werd door zijn vrouw op zijn plaats geholpen. Hij oogde fragiel, een jaar of vijf, zes ouder dan de vrouw die het figuur had waaruit Hollands Welvaren sprak. Ze hield vermoedelijk van een lekker leven, hij was moe. Hoe dan ook, zij verwende hem. Vroeg wat hij wilde eten of drinken. Het maakte hem niet zo veel uit. Hij hoefde eigenlijk niks, maar omdat zij het wilde, ze drong er op aan, koos hij voor koffie. Zij ging dat bestellen. Wij nuttigden intussen onze lekkernijen. Rustig aan zoals dat hoort, bij deze gelegenheid was de warme drank ‘kokend lood’ en de broodjes omvangrijk en goed belegd. De vrouw kwam terug en zette zich weer aan tafel naast haar man. Ze zuchtte wat. Het leven viel niet mee. Ze moest zichzelf vermaken, dat zag ik zo wel. Maar ze had rode blossen op haar wangen en pretlichtjes in de ogen. Kniezen deed ze niet.

Wij spraken intussen aan onze tafel zachtjes over de Tom Poucen van de Bijenkorf. Dat die tegenwoordig zo slecht bestelbaar zijn en je wel erg vroeg moet zijn om die taartjes alsnog te kunnen vinden. Mijn tafelgenote is op dat punt een liefhebster, mag ook wel op haar leeftijd. Terwijl we nog even doorfilosofeerden over het waarom van dat niet op voorraad hebben van de lekkernij, bemoeide zich de dame naast ons met het gesprek. ‘Ja, ik hoor u praten over die Tom Poucen van de Bijenkorf, sorry dat ik me er mee bemoei hoor, maar die zijn inderdaad lekker. Wij halen ze ook wel eens als we in de buurt zijn…’. Ik keek haar aan, de ogen fonkelden weer, gezien haar figuur was het eten van allerlei taartjes vermoedelijk haar grootste bevrediging. ‘Maar weet u, die van V en D zijn ook zalig hoor…..moet u echt eens proberen….V en D…je zou het niet verwachten, maar die hebben ook allerlei lekkere dingen….zoals die Tom Poucen…..en ik kom er vaak, en dan zijn ze nog eens in de aanbieding ook momenteel…moet u echt eens proberen’. De ongevraagde reclameboodschap die in deze adviezen zat was vast aardig bedoeld. Maar zaten we er echt op te wachten. We dronken een slok en namen een hap. ‘Echt waar hoor’ vervolgde de vrouw, ‘Bij V en D zijn ze ook echt een stuk beter tegenwoordig…….die Tom Poucen!’. Wij reageerden knikkend, praten met je mond vol is ons vroeger afgeleerd, dus dat doen we nu nog niet. ‘En…..ze zijn nog in de aanbieding ook….moet u echt eens proberen..’. Toen haar bestellling werd geserveerd sprak ze ineens tegen haar man. ‘Ik zeg net tegen die meneer, dat die Tom Poucen van V en D ook zo lekker zijn Henk….weet je wel?’. Wij negeerden haar nu maar een beetje. ‘En nog in de aanbieding ook’….. Het was tijd voor ons om te vertrekken. Bij de deur hoorden we haar nog praten over die gebakjes van V en D. Zou ze er soms gewerkt hebben???

Klein leed; afscheid van Patser….

Hij was nog maar net 15 jaar oud geworden. Onze rode kater Patser. En dat was op zich al een wonder. Want ondanks zijn naam en prachtige uiterlijk, was hij op jonge leeftijd al zo vaak voor blaasgruisproblemen bij de dierenartsen te gast geweest dat het een wonder was dat hij er überhaupt nog was. Nog in 2005 onderging hij een ingrijpende operatie aan zijn urinewegen. Op dat moment hadden we eigenlijk al afscheid genomen van hem, maar hij kwam er weer bovenop en domineerde ons toenmalige huishouden met zijn heerlijke karakter en onderhuids geknor als het ging zoals het meneer beliefde. Patser, een naam die hij met ere droeg. Niet dat hij echt onaardig was tegen andere dieren of mensen, nee, hij domineerde ze wel. Zo had onze boerenfox Purdy niets te vertellen als ‘meneer’ met opgestoken staart en zijn kenmerkende houding bezit wilde nemen van diens slaapplek dicht bij de cv in de huiskamer. Patser ging dan gewoon achter de hond zitten en tikte hem heel voorzichtig aan….. Daar was Purdy nogal gevoelig voor en die verdween.

Patser at ook als eerste, de andere katten richtten zich naar zijn wil. Vorig jaar ging het ineens mis met hem. Hij kreeg opmerkelijke ‘pijnaanvallen’. Zat dan stil in een hoekje, kneep zijn ogen dicht en bleef stil zitten. Na een dag was dit dan over. Helaas was het bezoeken van dierenartsen na de operaties die hij eerder had ondergaan geen echt genoegen. De dierenarts die we het laatst met hem bezochten, zelf toch niet voor een kleintje vervaard, durfde hem niet eens uit zijn ‘tas’ te halen waarmee we hem naar binnen brachten. Een wilde boskat had betere manieren….. Een ongekend kantje van zijn karakter. Vorig najaar bleek dat hij ineens blind was na zo’n aanval. Het maakte hem kwetsbaar, maar hij bleef trots. Vond zijn weg, liep bepaalde routes op de tast, maar werd ook enorm aanhankelijk. Toch zagen we wel dat het er niet beter op werd. De aanvallen (we hadden geen idee wat het was…) werden talrijker.

En steeds was hij daarna even de weg kwijt. Hij vermagerde ook, vaak geen goed teken bij een kat die at als een bootwerker en goed dronk. Maar we deden het er maar mee, omdat hij geen tekenen gaf pijn te hebben. En reken maar dat we dat goed in de gaten hielden. Op die zaterdag de 10^e augustus was het echter goed mis. Hij had een heftige aanval meegemaakt, was daarna compleet de weg kwijt, wilde dwars door een bankstel heenlopen, zocht hoeken op en bleef daar dan staan, at niet, dronk niet en liet alles lopen. Goede raad was nodig en we gingen naar de Spoedkliniek in de hoofdstad die sinds kort ergens in een verre industriële buitenwijk gevestigd is. Het bleek dat hij al enige tijd leed aan herenbloedinkjes. Het gevolg van hoge bloeddruk, hij had een ruis op zijn hartje en bleek nog slechts op zijn laatste instincten rondjes te kunnen lopen. Dan moet je wel besluiten tot een waardig einde. Daar, en ter plekke! Het afscheid viel zwaar, heel zwaar.

Weer een huisdierenvriend die uit je gezin verdwijnt. Zijn laatste daad was er een van allure. Ik moest er voor bloeden, maar dat nam ik op de koop toe. Hij is nu op zoek naar zijn oude vrienden. Als er een dierenhemel bestaat, vindt hij ze vast. Zoals hij de weg ook al kon vinden toen hij blind was. Omdat een macho als hij nu eenmaal altijd zijn weg vindt. Wij lieten er de nodige tranen om, missen hem heel erg en moeten enorm wennen. Al was het maar door de concerten die hij gewend was te geven midden in de nacht. Het is nu ook de hele dag rustig in huis, veel te rustig! Gut, wat mis ik dat beest!

Luchtziek!

Er zijn mensen die er de meest vreselijke verhalen over kunnen vertellen. Luchtziekte. Vergelijkbaar met het fenomeen zeeziekte en in een wat kleinere vorm wagenziekte. Sommigen kunnen domweg niet tegen een bewegende ruimte waarin zij zich bevinden. Heel vervelend, en soms uiterst ziekmakend. Probeer er maar eens over te babbelen met mensen die het meemaakten en ze kunnen je bijna aangeven op enig moment bijna liever dood te hebben gewild dan door te gaan met de reis.

Vergelijkbare ervaringen doe je soms op in kermisattracties die een beetje ruig omgaan met de zwaartekrachten. Zelf ben ik niet zo heel gevoelig voor het fenomeen. Al heb ik niets met boten, zeker niet van die zeevaarders, de keren dat ik er op zat, werd ik er niet ziek van en als je een paar miljoen kilometers in vierwielers hebt doorgebracht en daar vrijwel nooit ziek van werd, heb je een sterk gestel. Zo lijkt het. Ik herinner me nog wel een keer dat ik gewoontegetrouw bij een oud-collega instapte in diens 2CV. Achterin. Maar dat jong reed zo mallotig met die auto dat we alle kanten op werden geslingerd als inzittenden. Dat was niet fijn en ik kon het lekkere broodje wat ik net daarvoor had gegeten maar net binnenhouden.

Maar verder? Nooit last van gehad, zelfs niet als bijrijder in heel snelle circuit- of rallywagens. Dat geldt ook voor de vliegende vrienden. Honderden uren in doorgebracht, van klein tot groot, nationaal en internationaal, het bracht me zelden problemen. Nou ja, die ene keer met dat stuntteam, was net even te veel en ik was blij dat we geland waren. Maar de ergste ervaring deed ik wat dit betreft op aan boord van een DC-3 Dakota. Het oude vliegtuig van het Koninklijk Huis, op dat moment in gebruik als meetkist voor de toen nog bestaande Rijks Luchtvaart Dienst. Vriend Victor had het geregeld en die zette mij achterin de Dakota op een ongetwijfeld Koninklijke zetel. ‘Kon ik lekker filmen en fotograferen’. Hij verdween in de cockpit. Toen we een uurtje in de lucht waren had ik toch het gevoel dat mijn maag zich wilde omkeren in mijn lijf. Er zat weinig inhoud in, maar toch. Ik begon de kleur aan te nemen van de Hulk. Gelukkig besloten de piloten net op dat moment om de oude kist neer te zetten op de baan van Rotterdam Airport. We gingen even lekker eten. Ik moest er niet aan denken. Maar dat eten hielp. Op de terugvlucht was er geen centje pijn meer, maar toen zat ik zelf in de cockpit en Victor achterin. Die had zeebenen, jaren gevaren op grote schepen, en nergens last van. Dat blijft dus altijd aan die DC-3’s hangen voor mij. De kist die me luchtziek maakte.  Lang geleden alweer, maar nooit vergeten, wat een rotgevoel…! Ben wel benieuwd wie van mijn lezers ook iets kunnen vertellen over luchtziekte, wagenziekte, zeeziekte of wellicht wel misselijkheid in bus of trein. Maak van je hart geen moordkuil en stort je ervaringen hier maar uit…

Doelstelling: 100!

Hebben jullie dat nu nooit? Dat je door een of andere akelige gebeurtenis in je leven, bijvoorbeeld door een verlies van een geliefde op een bepaalde wijze en leeftijd, angst krijgt om zelf die leeftijd te moeten passeren? Als echt medisch watje, ik kan er niet omheen ik ben als de dood voor al die medische handelingen, heb  ik dat dus wel heel sterk. Ooit, alweer lang geleden, overleed een zeer geliefd familielid uiterst onverwacht. Ik was zelf nog aardig jong, keek op tegen de man om wie het ging. Die werd slechts 41 jaar oud, en verruilde op een avond dat ik verplichtingen had buiten de deur, het aardse voor het eeuwige. Het afscheid was intens verdrietig. Het duurde een fiks aantal jaren voor ik zelf die leeftijd bereikte. Maar ik weet nog goed dat ik dat hele jaar op mijn tenen liep. Elke afwijking van een van mijn organen zag als voorbode van…..Natuurlijk was het een ingebeelde ziekte, er was gelukkig niets aan de hand en dat potentiële rampjaar ging gewoon voorbij.

Dit levensjaar van nu beleef ik in dezelfde anticipatie. Immers zowel mijn natuurlijke vader als stiefvader overleden beiden aan een vrij akelige en dodelijke ziekte toen ze even oud waren als ik nu. Dat maakt het lastig om te gaan met kraakjes en piepjes die het al wat ouder wordende jongerenlijf soms ondermijnen. Elke rare afwijking van het gemiddelde maakt dat ik vrijwel zeker weet dat mijn laatst uur is geslagen. Door de medische stand en experts natuurlijk afgedaan als onzinnig, maar toch…. Ik zal blij zijn als ik deze leeftijd mag omruilen voor de volgende fase in mijn leven. Immers de eerstvolgende verliesleeftijd zit ergens diep in de tachtigers en dat kan ik me wel voorstellen als iets waar ik mee zou kunnen leven. Nou ja, misschien dat ik tegen die tijd wel weer honderd wil worden. Maar daarvan ken ik in mijn omgeving geen voorbeelden. Maar het blijft een aardige doelstelling…

Behaard taboe

Mocht het opvallen dat een belangrijk deel van de mannelijke Nederlandse bevolking zich plots siert met een soort dons, tabak, krullend natuurlijk gras of wat ook onder de neus of op de kin, heeft dat deze maand gelukkig niets, maar dan ook helemaal niets met een trend of de nieuwe mode van doen. Nee, het is een tegenwicht voor alle acties die vrouwen vaak houden als bewijs van solidariteit rond het thema borstkanker. Bij mannen is een totaal andere vorm van kanker een van de grote boosdoeners bij overlijden door die akelige aandoening. Het gaat dan om prostaatkanker. Een uiterst vervelende vorm van deze ziekte die, en nu citeer ik een landelijk bekende uroloog, ‘elke man ongeveer zal overkomen na zijn 45^e, alleen is de vorm van de ziekte vaak verschillend en zeker niet meteen dodelijk’. Eigenlijk komt het er op neer dat iedere man die pakweg de vier kruisjes is gepasseerd iets mee gaat maken wat hij niet meteen merkt als negatief of onderdeel van een echte kwaal. (Overigens zijn er ook jongere patienten bekend, denk maar eens aan Rene Froger, die bij een preventief onderzoek op relatief jeugdige leeftijd hoorde dat er iets mis was met zijn prostaat.) Natuurlijke groei van dit orgaan. Niet door opwinding, maar door leeftijd. En wie nu ook meteen weer denkt aan enorme omvang, niets van aan. De prostaat is niet veel meer dan een soort grote nootmuskaat die het verschil maakt tussen plassen en voortplanten bij gezonde mannen. Een soort kraantje, dat automatisch ruimte maakt voor urine of zaad, naar gelang de behoefte.

Helaas heeft dat ding zelf de neiging zich autonoom te ontwikkelen en dan zakt de kraanfunctie een beetje weg. Resultaat is dat veel mannen ontdekken dat ze de vliegjes niet meer uit de toiletpot plassen, iets vaker midden in de nacht naar het toilet moeten om even af te wateren en ze soms ontdekken dat de boel wat afgesloten blijft in gezelschap. Dat zijn wellicht lastige verschijnselen, helaas blijken ze een enkele keer niet helemaal onschuldig. Bij ongeremde groei komt soms ook ineens een vorm van kanker om de hoek kijken die bij niet tijdig optreden kan leiden tot ernstige gevolgen. Niet veronachtzamen dus. Zeker niet als je weet dat er geen sprake is van ‘of’ maar meer van ‘wanneer’ je er als man last van krijgt. Voor het onderzoek naar oorzaak en genezing van de uitwassen bij dit soort aandoeningen, wordt nu een actie gehouden. Mannen (of sommige vrouwen) die zich geroepen voelen daar gevolg aan te geven laten hun snor staan. Wat het een met het ander van doen heeft weet ik niet, maar sympathiek is het wel. Wellicht willen ze niet met een bandje om lopen of met een speldje op hun jasje of vest, en menen ze dat natuurlijke begroeiing beschermt tegen alle onheil. Wij mannen zijn op dat punt natuurlijk wattige zwakkelingen en duwen het probleem graag een beetje van ons af. Vrouwen krijgen op zekere leeftijd te maken met regelmatig preventief onderzoek naar evt. borstkanker. Dat blijkt zeer goed te werken. Opvallend genoeg is iets soortgelijks bij mannen kennelijk ondenkbaar.

Of wij mannen gaan na een oproep niet, zijn bang voor die onderzoeken, dan wel is het allemaal te duur. Maar wat is een mensenleven waard zou je denken. Ik pleit er dus met kracht voor om soortgelijke onderzoeken te doen. Vanaf je 50^e. Beetje urine en bloed inleveren en zeker weten dat je gezond bent dan wel een pilletje moet slikken of zo. Het alternatief is er te akelig voor. Dat doe je niet af met een snorretje dat de meesten van ons niet staat. Wie mij kent snapt nu wel waarom ik die haren ook onder de neus niet laat groeien. Zonder aan de ernst van het solidair zijn ook maar iets wil af doen. Dat is duidelijk!

Gewoon dooreten?

Voor hen die menen dat als je nu maar weinig eet of drinkt het leven langer zal duren dan voor de eerste de beste vetklep of bovenmatig wegende medemens is er slecht nieuws. Uit een door Amerikaanse wetenschappers gehouden onderzoek, waarbij men 23 jaar lang van de straat was, komt als conclusie dat weinigeters niet per definitie langer leven dan veeleters. Grootste verschil tussen weinig en veel voedsel is de kans op gerelateerde ziekten. Maar met die ziekten kunnen sommige (sterke) mensen gewoon ook heel oud worden. Anders dan met eerder wel eens genoemde verslavingen als die aan tabak, drugs of drank, zitten we met eten altijd in een dilemma als mens. Eten is ons aangeleerd door onze ouders. Vorm van overleven, we kennen de beelden van hongerende mensen in derde-wereldgebieden en die zagen onze ouders ook. Dus werden we als kind zoveel mogelijk voorzien van stevige kost. Boerenkool met worst, kaantjes, vette jus. Later kwamen daar de zoete genotsmiddelen bij. Koek, snoep, maar ook snacks en zo meer.

We eten als gemiddelde westerse mens veel meer dan nodig is, maar dat voelt voor velen van ons niet zo. Het wordt aangeboden en als je dan langs loopt krijg je trek. Wie slaat er nu een gebakje af op een verjaardag? Dat plakje worst bij het wijntje? Dus we hebben allemaal boter op de bol als we mensen met obesitas voorbij zien waggelen. Veel eten is best een probleem. Maar vermageren ook. Wil je dus langer leven? Dan hoef je niet minder te gaan eten. Wil je een beter leven, zonder allerleis vreselijke aandoeningen, is het wel verstandig de laadklep af en toe gesloten te houden en desnoods een gevoel van trek te negeren of volle glazen water te nuttigen. Genieten is dus niet verboden, wel onverstandig, en dat is een groot verschil met wat ons de laatste jaren allemaal is aangepraat.

Kijk, dat is dan het voordeel van de moderne wetenschap. Steeds nieuwe dingen bedenken, testen, uitproberen. Wetenschap is iets waar we trots op moeten zijn. Alleen moeten we niet worden overvoerd met al die uitkomsten. Overdaad kan wel degelijk schaden…..